Plantenkracht voor lichaam en ziel
Het woord "essentieel" is in het Grieks “ether”. Alchemisten noemden essentiële oliën “quinta essentia”, de vijfde essentie, als aanvulling op de vier elementen. Die vier elementen zijn aarde, lucht, water, vuur.
Essentiële oliën zijn vluchtige aromatische vloeistoffen die gewonnen worden uit verschillende delen van de plant. De essentiële olie is de ware essentie van een plant. “Het is levenskracht, het is energie, het is de ziel”.
Essentiële oliën zijn plantaardige stoffen, die een sterke aangename geur hebben en een overvloed aan verschillende unieke eigenschappen bezitten.
Wat zijn de verschillende doeleinden van geuren?
- Ze geven informatie in de vorm van herinneringen.
- Ze spelen een rol bij het aantrekken van een geschikte partner (voorplanting).
- Geuren kunnen weerstand bieden tegen plagen (denk aan vijanden van gewassen).
- Ze geven bescherming tegen ziektes, zoals bacteriën, virussen en schimmels.
- Ze bieden bescherming tegen hitte of kou.
- Ze kunnen een microklimaat vormen, dat wil zeggen dat ze op kleine schaal een klimaat bieden, die anders is dan het omgevingsklimaat op grotere schaal (denk aan de geur van wierook of roos).
- Ze ondersteunen je energiehuishouding.
Ervaar de werking van de aromatherapie voor een goed gevoel.
Hoe werkt een geur?
De geur (essentiële olie) wordt opgenomen via de neus en de huid. Dit gebeurt door het inhaleren, masseren, baden enz.
Doordat de essentiële olie op deze manier wordt verspreid, ontvangen de hersenen een signaal om de unieke werking door te geven naar lichaam, geest en ziel.
Essentiële oliën werken ondersteunend bij lichamelijke en/of psychische onbalans. Ze kunnen ondersteunen bij stress en hebben een harmoniserende werking. Ze verwarmen, verkoelen, verzorgen en regenereren. Ze geven balans en strelen de huid en ziel.
Gebruik essentiële oliën niet puur op de huid, maar meng deze in een basis- of zaadolie, tenzij je bekend bent met therapeutisch gebruik.
Geuren, de "hotline" naar onze emoties
Onze woordenschat is niet toereikend om geuren te beschrijven.
Maar we herinneren ons in feite geuren omdat ons reukzintuig nauw verwant is aan ons geheugen.
Gevoelens, voorkeuren, angsten en antipathieën zijn vaak verbonden met het ervaren van bepaalde geuren. Herinneringen worden ogenblikkelijk opgeroepen wanneer we de geur die ermee verbonden is, ruiken.
Onze sprakeloosheid met betrekking tot geuren (het ruikt als .....) staat in verband met het feit dat ons reukvermogen zetelt in een van de oudste gedeeltes van de hersenen, namelijk het limbisch systeem. De plek waar ons vegetatieve stelsel en onze emoties gestuurd kunnen worden door neurotransmitters - daar ervaren we geuren. Als reactie beïnvloeden geuren ook ons gevoel van welzijn.
Geuren kunnen daarom bijzonder goed ingezet worden voor het ondersteunen van emoties of gemoedstoestanden (zoals bijvoorbeeld angst, zwaarmoedigheid, rouwverwerking, verlies en troost) of om een gewenste sfeer te creëren in je directe omgeving (bijvoorbeeld een goede stemming, ontspanning, ondersteunen van concentratie).
Lichaam en geest werken nauw samen en het kan voorkomen dat een lichamelijke klacht voortkomt vanuit je emoties. Essentiële oliën kunnen daarom ook een belangrijke rol spelen in het bevorderen van onze gezondheid en het ondersteunen van genezing.
De indeling van essentiële oliën
Essentiële oliën kun je indelen naar zogenaamde geurnoot en op basis hiervan kun je een olie kiezen voor je specifieke behoefte van dat moment.
Hoofdnoot
De essentiële oliën met het symbool hoofdnoot helpen bij werk waar het “hoofd” veel moet worden gebruikt. Ze zorgen dat energie en inspiratie vrij kunnen komen. Het zijn lichte, vluchtige geuren die snel vervliegen. Ze zijn verfrissend en stimulerend. Lucht element beweegt erg snel en heeft een koele temperatuur. De meeste kun je beter niet in de avond gebruiken. Hoofdzakelijk vallen onder deze categorie agrumen-/citrusoliën en naaldbomen. Verdamping in circa 2 uur.
Hoofd-hartnoot
De essentiële oliën met het symbool hoofd-hartnoot helpen je om meer verbinding en evenwicht te maken tussen hoofd en hart. Ze werken ook op een betere verwerking en samenwerking tussen hoofd en hart. Ze werken opwekkend en geven emotioneel evenwicht. Veel kruiden vallen onder deze categorie. Verdamping in circa 2-3 uur.
Hartnoot
De essentiële oliën met het symbool hartnoot helpen in hectische en veeleisende situaties. Ze harmoniseren en geven evenwicht. Ze richten zich op het "midden", psychische en hartgebied. Hartnoten zijn over het algemeen zachte, intense geuren. Ze laten de geuren moeilijk los. Het zijn vaak bloemen, specerijen, kruiden, wortels en zaden. Verdamping in circa 3-4 uur.
Hart-basisnoot
De essentiële oliën met het symbool hart-basisnoot helpen je om meer evenwicht te verwezenlijken tussen hart en aarde. Ze werken versterkend en harmoniserend. Het zijn vaak houtsoorten en specerijen. Verdamping in circa 4-5 uur.
Basisnoot
De essentiële oliën met het symbool basisnoot helpen je om te aarden en geven evenwicht. Het zijn langzame oliën, vaak ook dikker en stroperiger. Ze werken als een fixatief en zorgen er mede voor dat de andere geuren ook langer te ruiken zijn. Het is het tegenovergestelde van hoofdnoot. Het helpt je om te ontspannen en je te kunnen focussen op één ding. Goed voor mensen die altijd in beweging zijn. Het zijn meestal hout-, wortel- en harsoliën. Verdamping in circa 5-8 uur.
Hoe worden essentiële oliën gewonnen?
Er zijn verschillende manieren om een extract te maken (extraheren) van bloemen, bladeren, twijgen of zelfs de hele plant.
- Waterdampdestillatie
Stoom is in staat om de kleine oliedruppeltjes uit de plant te halen en ze mee omhoog te voeren. De stoom condenseert samen met de essentiële olie in een gekoelde buis en wordt verzameld in een vat. De lichtere essentiële olie, die daardoor op het oppervlak drijft, kan gemakkelijk verzameld worden. De kwaliteit van de olie wordt beïnvloed door de lengte van het destillatieproces, door de druk en de temperatuur, hiervoor is een jarenlange ervaring vereist. Naast de koude persing is de stoomdestillatie een van de zachtste en meest gebruikelijke methodes om een olie te extraheren. - Koude persing
De kleine olieklieren in vruchtenschillen (o.a. citrusvruchten) kun je met het blote oog zien. De olie wordt door middel van koude persing geëxtraheerd. Er mag geen hitte aan te pas komen omdat daardoor belangrijke bestanddelen van de olie vernietigd zouden kunnen worden. Bij koude persing wordt de schil van de vrucht vermalen, gemengd met een kleine hoeveelheid water en tenslotte wordt de olie gewonnen door koude persing met een machine. Dit water/olie mengsel wordt dan in een centrifuge gedaan. Door de centrifugale kracht komt de lichtere substantie, de olie, bovendrijven op de oppervlakte en kan dan gescheiden worden van het water. Vertroebeling van citrus oliën is mogelijk, omdat het een natuurlijke was bevat, het is een teken van buitengewoon hoge kwaliteit. - De absolue methode (oplossingen)
De naam absolue komt van de manier van extraheren (Latijn: solvere = oplossen, ontbinden). Zeer “gevoelige” oliën die gemaakt zijn van bloembladen, zoals jasmijn of mimosa, kunnen niet worden gewonnen met de destillatie methode, maar alleen door extractie met chemische oplosmiddelen of door enfleurage. Door het gebruik van oplosmiddelen (o.a. hexaan, alcohol) komt niet alleen de geur (essentiële olie) vrij maar ook de vetten en kleurstoffen uit de plant. Enfleurage is een traditionele methode, waarbij glasplaten worden ingesmeerd met een dierlijk vet waarin lagen bloemblaadjes worden geduwd. Ze worden na een tijd vervangen door nieuwe bloemblaadjes totdat het vet verzadigd is met de geur. De essentiële olie wordt dan gescheiden van het vet door gebruik te maken van alcohol of een ander oplosmiddel. Deze methode is erg arbeids- en materiaal intensief.
Absolues worden getest, zodat er geen residuen van het oplosmiddel in de olie voorkomen. - Co-destillatie
Dit is een hulpmethode voor de destillatie wanneer uit de afzonderlijke plant (te) weinig essentiële olie kan worden gewonnen. Deze planten worden dan samen met ander plantenmateriaal als drager (bijv. copaibabalsem) gedestilleerd.
Hydrolaten (plantenwater)
Een hydrolaat is een waardevol bijproduct van de extractie van essentiële oliën door stoomdestillatie. Waardevolle in water oplosbare ingrediënten en sporen van de essentiële olie blijven in het plantenwater achter. Hierdoor kan plantenwater een heel eigen geurprofiel ontwikkelen ten opzichte van de pure essentiële olie omdat de chemische samenstelling en eigenschappen immers zijn veranderd. Het hydrolaat heeft als waardevol bijproduct uitstekende eigenschappen en wordt vaak gebruikt in aromatherapie, aromaverzorging en natuurlijke cosmetische toepassingen. Tevens wordt er op deze manier niets van de waardevolle bestanddelen verspild.
Basis- en zaadoliën
Biologische verzorgende oliën worden verkregen uit de vette componenten van planten zoals zaden en fruit. De oliën kunnen op twee verschillende manieren verkregen worden:
- Koude persing
- Maceratie: verse of gedroogde delen van de plant worden in een neutrale koudgeperste olie geplaatst, waarin ze lang weken. Na een bepaalde tijd worden de plantendelen afgefilterd. De resterende olie wordt een maceraat genoemd.
Toepassingen van essentiële oliën
Huidverzorging
Meng de waardevolle biologische basis- en/of zaadoliën met de essentiële oliën om de krachtige werking van de planten volledig te benutten. Voor een optimale verzorging de olie inmasseren. In de huidverzorging bestaat de mogelijkheid om naar eigen wens een product samen te stellen. Denk hierbij aan een verzorgend gezichtsmasker of een lichaamsolie.
Aromaverzorging
Essentiële oliën worden gebruikt om de gezondheid te ondersteunen. De krachtige planten zijn door hun geur dagelijks in te zetten bij ongemakken, waardoor ze het gevoel van welzijn verbeteren. Wikkels en kompressen zijn eenvoudige methodes om toe te passen.
Baden
Een heerlijk geurend bad verwent lichaam en zintuigen. Voor het gebruik van essentiële oliën in bad, is het belangrijk deze te mengen met een emulgator zoals badzout of room. Afhankelijk van de stemming is het mogelijk om meerdere essentiële oliën te mengen om in te baden, voor het ultieme verwenmoment. Tip: meng het badwater met 1-2 liter melk voor een zijdezacht gevoel.
Roomsprays
Sprays voor elke behoefte. Of je nu wilt ontspannen of concentreren, roomsprays zorgen voor een persoonlijke feel-good sfeer in huis, in het hotel of op het werk. Een fijne geur in de lucht verbetert de stemming en bevordert het welzijn.
Geurmengsels
Mengsels van perfect op elkaar afgestemde geuren ondersteunen het welzijn wanneer je het nodig hebt. Met behulp van een geurverspreider worden de geuren door de lucht verspreid en creëren zo je eigen persoonlijke wellness sfeer thuis of op kantoor. Creëer een extra sfeervolle ambiance met mooie accessoires zoals een geurlamp of een geurfontein.
Roll-ons
Zelfs als je onderweg bent, kun je gebruik maken van de weldadige kracht van essentiële oliën. Je kunt de praktische roll-ons direct toepassen voor heerlijke geurmomenten in je dagelijkse routine. Eenvoudig aanbrengen op de nek, het voorhoofd, de slapen of de hartslagpunten van je polsen.
Aromakeuken
Met het gebruik van essentiële oliën kun je de smaak van eten en drinken op een unieke manier verrijken en verfijnen. Als vervanging van of toevoeging aan kruiden of smaakmakers tover je heerlijke smaken aan je gerechten.